ന്യൂഡൽഹി, മെയ് 8, 2025: ഇന്ത്യയും പാകിസ്ഥാനും തമ്മിലുള്ള സംഘർഷം രൂക്ഷമാകുന്നതിനിടെ, പാകിസ്ഥാനിലെ ഒൻപത് നഗരങ്ങളിൽ ഇന്ത്യൻ സൈന്യം ‘ഓപ്പറേഷൻ സിന്ദൂർ’ എന്ന കോഡ്നെയിമിൽ വൻ ഡ്രോൺ-മിസൈൽ ആക്രമണം നടത്തി. കറാച്ചി, ലാഹോർ, റാവൽപിണ്ടി, ബഹവൽപൂർ, ഗുജ്റാൻവാല, ചക്വാൽ, അറ്റോക്ക്, മിയാൻവാലി, ചോർ എന്നിവിടങ്ങളിൽ ആക്രമണം നടന്നതായി പാകിസ്ഥാൻ സൈന്യം വെളിപ്പെടുത്തി. ഏപ്രിൽ 22ന് ജമ്മു കശ്മീരിലെ പഹൽഗാം ഭീകരാക്രമണത്തിന് പ്രതികാരമായാണ് ഈ ആക്രമണമെന്ന് ഇന്ത്യൻ പ്രതിരോധ മന്ത്രാലയം വ്യക്തമാക്കി.
ഓപ്പറേഷൻ സിന്ദൂർ: എന്താണ് സംഭവിച്ചത്?
2025 മെയ് 7ന് പുലർച്ചെ 1:04 മുതൽ 1:30 വരെ 25 മിനിറ്റ് നീണ്ടുനിന്ന ഈ സൈനിക നടപടിയിൽ, ഇന്ത്യൻ സൈന്യം പാകിസ്ഥാനിലും പാക് അധിനിവേശ കശ്മീരിലും (PoK) ഒൻപത് ഭീകര കേന്ദ്രങ്ങൾ ലക്ഷ്യമിട്ടു. ജെയ്ഷ്-ഇ-മുഹമ്മദ് (JeM), ലഷ്കർ-ഇ-തൊയ്ബ (LeT), ഹിസ്ബുൾ മുജാഹിദീൻ എന്നീ ഭീകര സംഘടനകളുടെ കേന്ദ്രങ്ങളാണ് ആക്രമിക്കപ്പെട്ടത്. ഇന്ത്യൻ വ്യോമസേനയുടെ റഫാൽ, സുഖോയ് Su-30 യുദ്ധവിമാനങ്ങളും ഇസ്രായേൽ നിർമിത ഹാരോപ്, സ്കൈസ്ട്രൈക്കർ ഡ്രോണുകളും SCALP മിസൈലുകളും Spice-2000 ബോംബുകളും ഉപയോഗിച്ചാണ് ആക്രമണം നടത്തിയത്.
ഇന്ത്യൻ പ്രതിരോധ മന്ത്രാലയം പറയുന്നതനുസരിച്ച്, ഈ ആക്രമണം “നിയന്ത്രിതവും, കൃത്യവും, അനാവശ്യ വർധനവ് ഒഴിവാക്കുന്നതും” (focused, measured, non-escalatory) ആയിരുന്നു. പാകിസ്ഥാന്റെ സൈനിക കേന്ദ്രങ്ങളോ സാധാരണക്കാരോ ലക്ഷ്യമിട്ടിട്ടില്ലെന്നും ഇന്ത്യ വ്യക്തമാക്കി. എന്നാൽ, പാകിസ്ഥാൻ ഇന്ത്യയുടെ ആക്രമണത്തിൽ 31 സാധാരണക്കാർ കൊല്ലപ്പെട്ടതായും പള്ളികൾ, ആവാസ കേന്ദ്രങ്ങൾ എന്നിവ തകർന്നതായും ആരോപിച്ചു. ഈ ആരോപണങ്ങൾ CNN, Al Jazeera തുടങ്ങിയ മാധ്യമങ്ങൾക്ക് സ്ഥിരീകരിക്കാൻ കഴിഞ്ഞിട്ടില്ല.
ലക്ഷ്യമിട്ട സ്ഥലങ്ങൾ
- ബഹവൽപൂർ (പഞ്ചാബ്): ജെയ്ഷ്-ഇ-മുഹമ്മദിന്റെ മർകസ് സുബ്ഹാൻ അല്ലാ പരിശീലന കേന്ദ്രം. 2019ലെ പുൽവാമ ആക്രമണത്തിന്റെ സൂത്രധാരന്മാർ പരിശീലനം നേടിയ കേന്ദ്രം.
- മുരിദ്കെ (പഞ്ചാബ്): ലഷ്കർ-ഇ-തൊയ്ബയുടെ മർകസ് തൈബ കേന്ദ്രം. 2008ലെ മുംബൈ ഭീകരാക്രമണത്തിന്റെ പ്രധാന ആസൂത്രകൻ അജ്മൽ കസബ് ഇവിടെ പരിശീലനം നേടി.
- സിയാൽകോട്ട് (പഞ്ചാബ്): ഹിസ്ബുൾ മുജാഹിദീന്റെ മെഹ്മൂന ജോയ ഫെസിലിറ്റി. ജമ്മു മേഖലയിലേക്കുള്ള ഭീകരരുടെ നുഴഞ്ഞുകയറ്റത്തിനുള്ള കേന്ദ്രം.
- നരോവാൽ (പഞ്ചാബ്): ജെയ്ഷ്-ഇ-മുഹമ്മദിന്റെ സർജൽ/തെഹ്റാ കലാൻ ഫെസിലിറ്റി.
- മുസഫറാബാദ് (PoK): ലഷ്കർ-ഇ-തൊയ്ബയുടെ സവായ് നല്ലാ ക്യാമ്പ്.
- കോട്‌ലി (PoK): മർകസ് അബ്ബാസ്, ലഷ്കർ-ഇ-തൊയ്ബ കേന്ദ്രം.
- ബർനാല (PoK): ലഷ്കർ-ഇ-തൊയ്ബയുടെ മർകസ് അഹ്‌ലെ ഹദീസ്.
- ഗുൽപൂർ (PoK): സയ്യന്ദ ബിലാൽ ക്യാമ്പ്.
- അബ്ബാസ് കോട്‌ലി (PoK): ഭീകര പരിശീലന കേന്ദ്രം.
ഈ കേന്ദ്രങ്ങളിൽ 100ലധികം ഭീകരർ കൊല്ലപ്പെട്ടതായി ഇന്ത്യൻ സൈന്യം അവകാശപ്പെടുന്നു, എന്നാൽ കൃത്യമായ കണക്ക് ഇനിയും സ്ഥിരീകരിച്ചിട്ടില്ല.
പാകിസ്ഥാന്റെ പ്രതികരണം
പാകിസ്ഥാൻ സൈന്യം 12 ഇന്ത്യൻ ഡ്രോണുകൾ (ഇസ്രായേൽ നിർമിത ഹാരോപ്, ഹെറോൺ ഡ്രോണുകൾ) വെടിവച്ചിട്ടതായും അഞ്ച് ഇന്ത്യൻ യുദ്ധവിമാനങ്ങൾ (മൂന്ന് റഫാൽ ജെറ്റുകൾ ഉൾപ്പെടെ) തകർത്തതായും അവകാശപ്പെട്ടു. എന്നാൽ, ഇന്ത്യ ഇത് നിഷേധിച്ചിട്ടുണ്ട്. പാകിസ്ഥാന്റെ പ്രധാനമന്ത്രി ഷെബാസ് ഷെരീഫ് ഈ ആക്രമണത്തെ “യുദ്ധപ്രവൃത്തി” എന്ന് വിശേഷിപ്പിച്ച് പ്രതികാരം പ്രഖ്യാപിച്ചു.
മെയ് 7-8 രാത്രിയിൽ, പാകിസ്ഥാൻ ഇന്ത്യയിലെ 15 നഗരങ്ങളിലേക്ക് (ശ്രീനഗർ, ജമ്മു, പത്താൻകോട്ട്, അമൃത്സർ, ചണ്ഡീഗഢ് തുടങ്ങിയവ) ഡ്രോണുകളും മിസൈലുകളും അയച്ച് പ്രത്യാക്രമണം നടത്താൻ ശ്രമിച്ചു. എന്നാൽ, ഇന്ത്യയുടെ S-400 സുദർശൻ ചക്ര എയർ ഡിഫൻസ് സിസ്റ്റവും ഇന്റഗ്രേറ്റഡ് കൗണ്ടർ UAS ഗ്രിഡും ഇവയെ വിജയകരമായി തടഞ്ഞു. ലാഹോറിലെ പാകിസ്ഥാന്റെ എയർ ഡിഫൻസ് സിസ്റ്റം (HQ-9 മിസൈൽ ലോഞ്ചറുകൾ) ഇന്ത്യ തകർത്തതായും റിപ്പോർട്ടുകൾ ഉണ്ട്.
ആക്രമണത്തിന്റെ പശ്ചാത്തലം
ഏപ്രിൽ 22ന് ജമ്മു കശ്മീരിലെ പഹൽഗാമിൽ 26 പേർ കൊല്ലപ്പെട്ട ഭീകരാക്രമണമാണ് ഈ സൈനിക നടപടിക്ക് കാരണം. ‘ദി റെസിസ്റ്റൻസ് ഫ്രണ്ട്’ (TRF) എന്ന സംഘടന ആക്രമണത്തിന്റെ ഉത്തരവാദിത്തം ഏറ്റെടുത്തിരുന്നു. ഇന്ത്യയുടെ അവകാശവാദപ്രകാരം, TRF ലഷ്കർ-ഇ-തൊയ്ബയുടെ ഒരു ശാഖയാണ്, പാകിസ്ഥാന്റെ ISI (ഇന്റർ-സർവീസസ് ഇന്റലിജൻസ്) പിന്തുണയോടെയാണ് ഇത് പ്രവർത്തിക്കുന്നത്. പാകിസ്ഥാൻ ഈ ആരോപണം നിഷേധിച്ച് നിഷ്പക്ഷ അന്വേഷണം ആവശ്യപ്പെട്ടു.
‘സിന്ദൂർ’ എന്ന പേര്, ആക്രമണത്തിൽ കൊല്ലപ്പെട്ട പുരുഷന്മാരുടെ ഭാര്യമാർക്ക് നഷ്ടപ്പെട്ട ‘സിന്ദൂര’ത്തെ (വിവാഹിതയായ ഹിന്ദു സ്ത്രീകൾ നെറ്റിയിൽ അണിയുന്ന ചുവന്ന പൊടി) പ്രതീകാത്മകമായി സൂചിപ്പിക്കുന്നു.
അന്താരാഷ്ട്ര പ്രതികരണങ്ങൾ
- യുഎസ്: പ്രസിഡന്റ് ഡൊണാൾഡ് ട്രംപ് ഇരുരാജ്യങ്ങളോടും സംയമനം പാലിക്കാൻ ആവശ്യപ്പെട്ടു. “ഇന്ത്യയും പാകിസ്ഥാനും തമ്മിലുള്ള യുദ്ധം ലോകത്തിന് താങ്ങാനാവില്ല,” എന്ന് അദ്ദേഹം പറഞ്ഞു.
- യുഎൻ: ഐക്യരാഷ്ട്രസഭാ സെക്രട്ടറി ജനറൽ അന്റോണിയോ ഗുട്ടറസ് “പരമാവധി സൈനിക സംയമനം” ആവശ്യപ്പെട്ടു.
- ചൈന: ഇന്ത്യ-പാക് സംഘർഷത്തെക്കുറിച്ച് “വിവരമില്ല” എന്ന് ചൈനീസ് വിദേശകാര്യ മന്ത്രാലയം പ്രതികരിച്ചു.
- യുകെ, ഫ്രാൻസ്, ഖത്തർ: ഈ രാജ്യങ്ങൾ സമാധാനത്തിനായി ഇടപെടണമെന്ന് ആവശ്യപ്പെട്ടു.
നിലവിലെ സ്ഥിതി
- വിമാനത്താവളങ്ങൾ അടച്ചു: പാകിസ്ഥാന്റെ കറാച്ചി, ലാഹോർ, സിയാൽകോട്ട്, ഇസ്ലാമാബാദ് വിമാനത്താവളങ്ങൾ താൽക്കാലികമായി അടച്ചു. ഇന്ത്യയിലെ ശ്രീനഗർ, ജമ്മു, അമൃത്സർ, ലേ തുടങ്ങിയ വിമാനത്താവളങ്ങളും പ്രവർത്തനം നിർത്തിവച്ചു.
- സ്കൂളുകൾ അവധി: ഇന്ത്യയിലെ പഞ്ചാബ്, രാജസ്ഥാൻ, ജമ്മു കശ്മീർ എന്നിവിടങ്ങളിലെ അതിർത്തി ജില്ലകളിലെ സ്കൂളുകൾ അടച്ചു.
- നോ-ഫ്ലൈ സോൺ: പാകിസ്ഥാൻ 48 മണിക്കൂർ നോ-ഫ്ലൈ സോൺ പ്രഖ്യാപിച്ചു, അവശ്യ വിമാനങ്ങൾക്ക് മാത്രം അനുമതി.
- അതിർത്തി സംഘർഷം: ലൈൻ ഓഫ് കൺട്രോളിൽ (LoC) ഇരുരാജ്യങ്ങളും തമ്മിൽ കനത്ത വെടിവയ്പ്പും ഷെല്ലിംഗും തുടരുന്നു. പൂഞ്ച്, കുപ്‌വാര, ബാരാമുള്ള മേഖലകളിൽ 16 സാധാരണക്കാർ കൊല്ലപ്പെട്ടതായി ഇന്ത്യ അവകാശപ്പെടുന്നു.
ഇന്ത്യയുടെ നിലപാട്
ന്യൂഡൽഹിയിൽ നടന്ന പ്രസ് ബ്രീഫിംഗിൽ, വിദേശകാര്യ സെക്രട്ടറി വിക്രം മിസ്രി, കേണൽ സോഫിയ ഖുറേഷി, വിങ് കമാൻഡർ വ്യോമിക സിംഗ് എന്നിവർ ഓപ്പറേഷൻ സിന്ദൂർ “100% വിജയകരമായിരുന്നു” എന്ന് അവകാശപ്പെട്ടു. “പാകിസ്ഥാന്റെ ഭീകര പിന്തുണയ്ക്കുള്ള തിരിച്ചടിയാണ് ഈ ആക്രമണം. ഇന്ത്യ സൈനിക കേന്ദ്രങ്ങളെ ലക്ഷ്യമിട്ടിട്ടില്ല, പക്ഷേ ഭാവിയിൽ ആക്രമണങ്ങൾ നേരിട്ടാൽ ശക്തമായ തിരിച്ചടി നൽകും,” എന്ന് മിസ്രി വ്യക്തമാക്കി.
വിമർശനങ്ങളും ആശങ്കകളും
പാകിസ്ഥാൻ ആക്രമണത്തെ “നഗ്നമായ ആക്രമണം” എന്ന് വിശേഷിപ്പിച്ച്, യുഎൻ ചാർട്ടറിന്റെ ആർട്ടിക്കിൾ 51 പ്രകാരം പ്രതികരിക്കുമെന്ന് പ്രഖ്യാപിച്ചു. ആണവായുധ ശേഷിയുള്ള രണ്ട് രാജ്യങ്ങൾ തമ്മിലുള്ള ഈ സംഘർഷം ലോകത്തെ ആശങ്കയിലാഴ്ത്തിയിട്ടുണ്ട്. 1971ന് ശേഷം പാകിസ്ഥാന്റെ പഞ്ചാബ് പ്രവിശ്യയിൽ ഇന്ത്യ ആദ്യമായാണ് ഇത്രയും ആഴത്തിൽ ആക്രമണം നടത്തുന്നത്.
മുന്നോട്ടുള്ള വഴി
ഇന്ത്യയിലെ പ്രധാനമന്ത്രി നരേന്ദ്ര മോദി, പ്രതിരോധ മന്ത്രി രാജ്നാഥ് സിംഗ്, വിദേശകാര്യ മന്ത്രി എസ്. ജയശങ്കർ എന്നിവർ സ്ഥിതിഗതികൾ നിരീക്ഷിക്കുകയാണ്. എല്ലാ പാർട്ടികളുടെയും യോഗം മെയ് 8ന് നടന്നു, പ്രതിപക്ഷവും സർക്കാരിന് പിന്തുണ പ്രഖ്യാപിച്ചു.
പാകിസ്ഥാന്റെ പ്രതികാര ശ്രമങ്ങൾ, അതിർത്തിയിലെ തുടർച്ചയായ വെടിവയ്പ്പ്, അന്താരാഷ്ട്ര സമ്മർദ്ദം എന്നിവ കണക്കിലെടുക്കുമ്പോൾ, ഈ സംഘർഷം എങ്ങോട്ടാണ് നീങ്ങുന്നതെന്ന് വ്യക്തമല്ല. ഇന്ത്യയും പാകിസ്ഥാനും സംയമനം പാലിക്കണമെന്ന് ലോക നേതാക്കൾ ആവശ്യപ്പെട്ടിട്ടുണ്ട്.
നിലവിൽ, ഇന്ത്യയും പാകിസ്ഥാനും ഉയർന്ന ജാഗ്രതയിലാണ്, ലോകം ശ്വാസം അടക്കിപ്പിടിച്ച് ഈ സംഘർഷത്തിന്റെ അടുത്ത ഘട്ടം നിരീക്ഷിക്കുകയാണ്.
